Allergieën
De belangrijkste allergieën bij hond en kat zijn atopie, vlooienallergie, voedselallergie en contactallergie.
Atopie
Atopische dermatitis of kortweg ‘atopie’ is de meest voorkomende vorm van allergie. Het is een overgevoeligheidsreactie ten opzichte van omgevingsallergenen (hooikoorts). De aandoening wordt gekenmerkt door jeuk en een karakteristiek patroon van huidletsels. De jeuk kan afhankelijk van de betrokken allergenen seizoensgebonden of niet-seizoensgebonden zijn.
Atopie is een diagnose per uitsluiting. Wanneer uitwendige parasieten, infecties, vlooienallergie en voedselallergie werden uitgesloten als oorzaak van jeuk en huidletsels, is atopie het meest waarschijnlijk. Een bloedonderzoek is niet diagnostisch, omwille van de vals positieve/negatieve resultaten. De allergenen uit het bloedonderzoek kunnen wel gebruikt worden voor het aanmaken van een vaccin (= desensibilisatietherapie).
Desensibilisatietherapie kan z’n nut hebben bij milde gevallen van atopie, of aanvullend bij medicamenteuze therapie. Medicatie kan seizoensgebonden of continu worden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn cortisone (lokaal of algemeen), oclacitinib (Apoquel®), lokivetmab (Cytopoint®), cyclosporine,…
Vlooienallergie
Vlooien veroorzaken op zich een zekere vorm van jeuk, maar door een overgevoeligheidsreactie op het speeksel van de vlo ervaart de betrokken hond of kat nog veel meer jeuk.
Het is soms heel moeilijk om vlooien terug te vinden bij deze dieren, aangezien enkele vlooien al voldoende zijn om extreme jeuk te veroorzaken. Vlooienallergie is in veel gevallen te herkennen aan een typisch distributiepatroon van jeuk en huidletsels t.h.v. de onderrug. Ook de liezen, buik, perineum en hals kunnen aangetast zijn.
Een bloedonderzoek is net zoals bij atopie niet diagnostisch, maar kan enkel aanvullende informatie geven en gebruikt worden voor de aanmaak van een vaccin.
De behandeling bestaat uit een doorgedreven behandeling van zowel het dier als de omgeving, in combinatie met jeukremmende medicatie.
Voedselallergie
Minder dan vijf procent van de huidallergieën is puur toe te schrijven aan voedselallergenen. Belangrijke allergenen zijn o.a. kip, rund, zuivelproducten, maïs, tarwe, soja en eieren. Het belang van voedselallergie zit hem vooral in het feit dat het kan voorkomen in combinatie met atopie. De voedselallergenen kunnen bijgevolg een opstoot van atopie induceren.
De symptomen en de verdeling van de huidletsels zijn analoog als bij atopie. Op basis van het distributiepatroon kan dus nooit een diagnose van voedselallergie worden gesteld.
De diagnose van een voedselallergie wordt gesteld door het uitvoeren van een voedseltest gedurende minstens 8 weken, gevolgd door een provocatietest met de oorzakelijke allergenen of de oude voeding.
Een bloedonderzoek naar de oorzakelijke allergenen is bij voedselallergie onbetrouwbaar.
Contactallergie
Bij een contactallergie treedt er een overgevoeligheidsreactie op, op de plaats van het contact met het oorzakelijke allergeen. Dit kan bijvoorbeeld het materiaal zijn waaruit de voederbak of leiband is gemaakt.
De diagnose kan gesteld worden d.m.v. een ‘patch-test’. Hierbij worden allergenen aangebracht op de huid, waarna de reactie wordt afgelezen.
Het vermijden van contact met het oorzakelijke allergeen zou voldoende moeten zijn om het optreden van een allergische reactie te verhinderen. In veel gevallen is dit niet mogelijk en kunnen pentoxyfilline, cyclosporine en in mindere mate cortisone verlichting geven van de symptomen.